Koop een ketel die op waterstof kan

De samenleving moet zich voorbereiden op waterstof als de nieuwe energiedrager, zegt 'waterstofprofessor' Ad van Wijk. Over enkele jaren is het in grote hoeveelheden beschikbaar. ,,Denk daaraan als je een cv-ketel koopt."

De TU Delft begon vorig week weer een waterstofproef. Een rijtje huizen krijgt verwarming en warm water van een ketel op waterstofgas. Tata Steel kondigde deze zomer aan dat na 2030 waterstof de enorme hoeveelheid energie moet leveren en bevestigde die plannen vorige week andermaal. Als er tegen die tijd tenminste voldoende groene waterstof ís, zegt het bedrijf erbij.

,,Er zal meer dan genoeg groene waterstof zijn'', zegt hoogleraar toekomstige energiesystemen - 'ze noemen me de waterstofprofessor' - Ad van Wijk van de TU Delft. ,,Nu nog niet. In het Klimaatakkoord staat dat in 2030 electrolyzers met 3 tot 4 gigawatt vermogen gekoppeld moeten zijn aan windturbines op zee om zo groene waterstof te leveren. Als je ziet welke plannen er zijn, komt er veel meer, tot wel 8 gigawatt. Het idee dat er niet genoeg is, komt voort uit het idee dat we het nu niet hebben. Als je dat blijft geloven, dan geloof je ook niet dat we het Klimaatakkoord gaan uitvoeren.''

Exemplarisch voor de waterstoftransitie is Tata Steel. Niets vreet zoveel energie als het smelten van ijzererts. Het staalbedrijf zal uiteindelijk 400.000 ton waterstof nodig hebben om evenveel staal te kunnen maken als nu, dat is evenveel elektriciteit als 4 miljoen huishoudens verbruiken.

,,Er zal in 2030 voldoende groene waterstof voorhanden zijn, als we uitgaan van die 3 tot 4 gigawatt uit het Klimaatakkoord, gemaakt in een electrolyzer in de Eemshaven. Dan heb je het over 300.000 tot 400.000 ton groene waterstof in 2030. Meer dan voldoende om heel Tata Steel van waterstof te voorzien.''

Critici van waterstof - vooral uit de autobranche - hekelen altijd het verlies aan energie bij de omzetting van elektriciteit in waterstof en vice-versa. Van Wijk zucht. ,,Je verliest ongeveer 20 procent energie als je elektriciteit omzet in waterstof, maar dat doet er helemaal niet toe. Dat efficiencyverhaal is een rare kronkel. Als je ziet dat een zonnepaneel in zuidelijke landen twee tot drie keer zoveel elektriciteit oplevert als hier, dan is 20 procent verwaarloosbaar. Het gaat puur om de kosten.''

Van Wijk pleit ervoor om gaswinningsinstallaties op zee nu al om te vormen tot waterstofinstallaties. Dat kan met een techniek waarbij geen CO2 vrijkomt, maar vaste koolstof als 'afval'. ,,Dáár moet de nieuwe regering op inzetten. Dan krijg je ook veel sneller waterstof in je systeem. En dat systeem moet tot ín de huizen lopen. De aardgasleiding wordt de waterstofleiding. Bij bestaande woningen is het in veel gevallen heel moeilijk om alleen met elektriciteit en een warmtepomp het huis te verwarmen. Voor de piekvraag in de winter heb je waterstof nodig. Het kan niet anders, want de capaciteit in het elektriciteitsnet is vele malen kleiner dan van het gasnet. Gemiddeld heeft een huis een elektriciteitsaansluiting van 3 kiloWatt, maar de gasaansluiting heeft wel een capaciteit van 30 kiloWatt. Dan kan per uur dus tien keer zoveel energie door de gasleiding dan door dat elektriciteitskabeltje.''

,,In het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV zou daarom moeten staan dat mensen die een andere cv-ketel kopen, verplicht worden om een waterstofready ketel te kopen. In Engeland zijn al ketels op de markt die geschikt zijn voor waterstof, je zet een knop om en hij is klaar.'' * De prijzen zullen dalen maar worden vooralsnog geschat op zo'n vijfduizend euro*.

Waterstof kan over grote afstanden getransporteerd worden en het is een goed opslagmedium voor groene stroom. ,,Batterijen zijn goed voor opslag voor de korte duur, maar niet voor seizoensopslag. Dag in, dag uit pompen we nu aardgas op. Dat gaat 's zomers ondergronds in lege gasvelden en zoutkoepels voor gebruik in de winter. Dat is enorm veel energie, bijna evenveel als het totale elektriciteitsverbruik in Nederland; 100 miljard kiloWattuur. Zoveel kun je niet opslaan met batterijen, dat zou ook een factor honderd tot tweehonderd duurder zijn. Maar waterstof dat je heel het jaar dag en nacht maakt, kan wél goedkoop en langdurig ondergronds opgeslagen worden.''

Waterstof is een gas dat op aarde niet van nature voorkomt. Het moet worden gemaakt. Dat kan het milieuvriendelijkst door met groene stroom water in een electrolyzer te splitsen in waterstof en zuurstof. In tanks of via leidingen kan het gas vervolgens naar de gebruikers worden gebracht. Waterstof is dus een energiedrager, geen energiebron. Waterstof kan vervolgens worden verbrand met waterdamp als uitstoot of in een brandstofcel worden omgezet in elektriciteit waarbij ook puur water het afval is. Er komt geen grammetje CO2 aan te pas.

Bron: Eindhovens Dagblad