Nefit Bosch bouwt hypermodern waterstof testlab

Dit artikel is overgenomen van Gawalo.nl

Het wordt steeds duidelijker dat - volgens bepaalde partijen - waterstof een belangrijke rol gaat spelen in de energietransitie. De Gasunie steekt er 12 miljard euro in, stond recent in de krant. Ook Nefit Bosch geeft waterstof een boost en investeert 2,5 miljard euro, onder andere voor de bouw van een groot, internationaal R&D laboratorium.

Bij Nefit Bosch is men ervan overtuigd dat groene waterstof een rol gaat spelen in de energiemix. Zeker nu de urgentie om minder afhankelijk te zijn van fossiele energie uit het buitenland groeit, en netcongestie voor steeds meer problemen zorgt. “Waterstof wordt om te beginnen vooral in transport en industrie ingezet, maar zal vanaf 2030 ook in de gebouwde omgeving zijn intrede doen”, stelt Markus Baumeister, directeur engineering bij Nefit Bosch.

Bosch nam in de afgelopen jaren al deel aan diverse waterstofpilots in Nederland. Britse collega’s binnen het wereldwijde Bosch-concern zijn betrokken bij verschillende overheidsprojecten in Engeland. Daarnaast deden verschillende divisies binnen Bosch al ervaring op met het toepassen van waterstof. Zo installeerde Bosch Industrial grote industriële verwarmingstoestellen die op waterstof draaien.

“Wij zien waterstof niet als dé vervanger van het huidige aardgas, maar als een van de alternatieven”, vervolgt Baumeister. “Afwachten is voor ons geen optie. Als installatiefabrikant geloven we in de toekomst van waterstof. En dus sorteren we er al sinds 2017 op voor. Groene waterstof zal aanvankelijk vooral worden ingezet voor industrie en mobiliteit. Hoe groot de kans is dat installaties van huishoudens op termijn volledig op waterstof zullen gaan draaien, hangt van veel factoren waaronder politieke keuzes af. Een optie is het bijmengen van waterstof. Veel nieuwe cv-ketels zijn hiervoor al geschikt. Maar je kunt niet eerst de infrastructuur en de huishoudens voorbereiden op de bijmenging van waterstof en een aantal jaren later besluiten over te stappen op 100% waterstof. Het is dus van essentieel belang dat de politiek heldere beleidskeuzes gaat maken. Zodat fabrikanten en huishoudens weten hoe de toekomst van waterstof eruit gaat zien.”

Afbeelding: Markus Baumeister geeft uitleg in het oude waterstoftestlab van Nefit Bosch

Gelukkig is het bedrijfsleven – in verschillende samenwerkingsverbanden - ook bezig met waterstof. De Gasunie ontwikkelt een waterstofringleiding, die vanaf de Rotterdamse haven in eerste instantie langs vijf industriële clusters zal lopen. Daarna wordt waterstof via de Randstad naar het noorden, oosten en zuiden van ons land aangevoerd.

“Voor industrie en transport moet er altijd ruim voldoende energiecapaciteit beschikbaar zijn”, zegt Baumeister. “Er moet dus meer waterstof geproduceerd worden dan dat er daadwerkelijk wordt gebruikt. En dus zal er in de toekomst altijd een overschot aan waterstof zijn dat men natuurlijk nuttig wil inzetten. Een van de mogelijke toekomstscenario’s is dat er aftakkingen komen naar woonwijken waar gemeenten en netbeheerders besluiten voor bepaalde wijken de overstap naar waterstof te maken. Wij verwachten dat dat tegen 2030 het geval kan zijn. Daarom ontwikkelden we onder meer een ‘H2 ready’ cv-ketel. Die werkt op aardgas, maar kan door de installateur eenvoudig worden omgezet naar waterstof. De overheid zou de inzet daarvan kunnen stimuleren om later de overgang naar waterstof in bepaalde wijken te vergemakkelijken.”

Bosch wil vanaf 2029 cv-ketels leveren die zijn voorbereid op waterstof. Baumeister: “Waterstofketels moeten 30 jaar lang veilig werken, net als de huidige generatie cv-ketels. Hiervoor zijn veel verschillende testen nodig. Om die reden openen we dit jaar een groot, internationaal R&D laboratorium bij Nefit Bosch in Deventer.”

Sinds het samengaan van Nefit en Bosch in 2004 is Deventer het internationale expertisecentrum van Bosch op het gebied van gasverbrandingstechnologie. Denk aan de ontwikkeling van warmtewisselaars etc. Waterstof is een (relatief) nieuwe loot aan de (gassen)stam die steeds meer test- en ontwikkelcapaciteit vraagt.

“Omdat het huidige R&D centrum uit zijn jasje groeide”, vertelt Baumeister, “hebben we enkele jaren geleden besloten om een deel van de bestaande productiehal in Deventer te verbouwen tot state-of-the-art R&D lab, met waterstof als een van de belangrijkste pijlers. Het testcentrum zal zo’n 1000 m² beslaan en ook ruimte bieden aan een goed uitgeruste werkplaats voor het bouwen van prototypes en gecertificeerde testruimtes.”

In het nieuwe lab ligt de focus op het duurtesten van nieuwe modellen waterstof cv-ketels. “Consumenten verwachten dat onze toestellen 100% veilig zijn. We gaan toestellen testen met waterstof maar ook met ander gassen, zowel alle gangbare als een aantal minder gangbare gassoorten. Als het gaat om R&D wordt Deventer het kloppende waterstofhart van de Bosch Home Comfort groep voor heel Europa. Hier gaan we in state-of-the art labs onder meer functionele testen en duurtesten met waterstoftoestellen doen. Naast het testen van onze eigen toestellen hebben we straks ook beschikking over een volledig gecertificeerde testomgeving, met EMC-ruimtes en geluiddichte ruimtes, waarin we in principe alle toestellen kunnen en mogen testen.”

Voor waterstoftests gelden andere regels en ze vereisen andere voorzieningen, met name op het gebied van veiligheid. “We deden altijd al veel onderzoek naar de verbrandingseigenschappen van bijvoorbeeld aardgas en propaan”, aldus Baumeister. “We breiden nu de laboratoriumcapaciteit aanzienlijk uit en voegen waterstof toe aan ons onderzoek. We gaan labtesten doen op de specifieke kenmerken van waterstof. En we creëren er extreme situaties om met name de functionaliteit en levensduur van waterstofketels te testen. We simuleren de komende drie jaar in versneld tempo als het ware een totale levensduur van vijftien jaar. Starts, stops, opwarmen en afkoelen, klimaatomstandigheden, noem maar op. Ook creëren we bewust lekkages en dergelijke, want ook risico’s en veiligheid willen we testen. We willen kunnen garanderen dat al onze toekomstige toestellen voor heel Europa minimaal aan de wettelijke eisen en kwaliteits- en veiligheidscertificeringen zullen voldoen.”

Voor de tests in het nieuwe laboratorium zal overwegend groene waterstof worden gebruikt. “Zodra het testcentrum klaar is, hebben we waterstof in veel grotere hoeveelheden nodig”, vertelt Baumeister. “In eerste instantie wordt groene waterstof aangevoerd per tankwagen. Hiervoor is door Essent op het terrein van Nefit Bosch een waterstofontvangststation gebouwd met een 17 meter hoge buffertank. Tegelijkertijd is begonnen met de bouw van een 2,5 MW elektrolyser die in 2026 in gebruik genomen wordt.”

“Voor de langere termijn werken we samen met diverse lokale bedrijven, regiopartners en netbeheerder Essent aan decentrale productie van waterstof in Deventer. Dat gebeurt binnen het consortium GROHW, dat is een samenwerkingsverband van partners Essent, Firan en Witteveen+Bos die samen ’s werelds eerste open lokale groene waterstofketen voor bedrijven realiseren, met Nefit Bosch als eerste afnemer. Met die keten, van opwek en productie tot distributie en verbruik, zetten we een daadkrachtige stap vooruit door koplopers voor koplopers in de energietransitie. In de loop van de tijd gaat we opschaling van 2,5 MW naar 50 MW-niveau op basis van de toename van het aantal aangesloten bedrijven.”

Als internationaal kenniscentrum van Bosch zullen in het nieuwe R&D laboratorium in Deventer ook Bosch medewerkers worden opgeleid. Tegelijkertijd zal het bedrijf – tegen de tijd dat de waterstofketels of H2 Ready ketels van de lopende band gaan rollen – ook installateurs gaan opleiden om met de nieuwe producten en mogelijkheden te werken.

Baumeister vertelt tot slot: “Het is ook zeker de bedoeling om kennis te delen met partners en andere geïnteresseerde partijen. Bij de bouw is daarom al rekening gehouden met het ontvangen van groepen bezoekers: zij hebben van bovenaf een geweldig uitzicht op alle teststations van het lab. Door middel van informatieschermen leggen we precies uit wat we doen en hoe we dat doen. We zien er naar uit om al die verschillende doelgroepen in Deventer te ontvangen.”

Bron: Gawalo.nl